معیار زبان ادبی و زبان مطبوعات تاجیک

بنیاد جمله در هر زبان عبارت از تلفیقی از مجموعه‌ای از واژگان در یک پیوستار ساختاری و معنایی است. بی‌توجهی به این ساختار منطقی خودبه‌خود به ناهنجاری در زبان و گفتار منجر می‌شود؛ با این رویکرد مقالۀ حاضر به مقایسۀ زبان مطبوعات با زبان ادبی پرداخته و تلاش کرده است که عیاری برای میزان ارزیابی آن ارائه دهد. با دقت در زبان وسایط اخبار عامه که منعکس‌کنندۀ زبان ادبی تاجیک است، می‌توان دریافت که عواملی چون تأثیر زبان زنده، لهجه و گویش‌ها، و تأثیر زبان‌های بیگانه موجب ایجاد تحولاتی در زبان ادبی معاصر تاجیک شده است. همچنین به مدد زبان مطبوعات ایران و افغانستان شماری کلمه‌ها در زبان مطبوعات تاجیک وارد شده است که این کلمه‌ها جایگاه خود را در گفتار و نوشتار تاجیک محکم کرده‌اند. قدرت و توانایی زبان ادبی به این وابسته است که معیارهای آن تا چه حد در تلفظ، املا، استفاده از عناصر لغوی، طرز و واسطه‌های کلمه و ترکیب‌سازی، شکل‌سازی، عبارت و جمله‌بندی استوارند و در گفتار و نوشتار، در اسلوب‌های مختلف بیانِ فکر ازطرف صاحب‌زبانان رعایت می‌شوند. نگارنده در این مقاله ذیل عناوینی چون معیار املا و تلفظ، معیار استعمال کلمه، به‌کار بردن کلمه در جایگاه مناسب، و معیار استعمال واحدهای عبارت‌پردازی، با ذکر مثال‌های گوناگون زبانی به مقایسۀ زبان ادبی و زبان مطبوعات تاجیک روی آورده است.